Uczestnicy naszych szkoleń pytają, Eksperci odpowiadają.
Obszar Ochrony Powietrza
Pytanie:
Czy zgodnie § 4 ust. 1 pkt. 7b) rozporządzenia MŚ z dnia 01.03.2018 r. w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów, kotły, które po obniżeniu mocy do poziomu <50 MWt i zaliczeniu ich jako średnie obiekty spalania MCP traktowane będą jako źródła istniejące, jeżeli w/w modernizacja nie będzie wymagała pozwolenia na budowę? Jak rozumieć zapis „oddane do użytkowania” w ww. przepisie?
Odpowiedź Eksperta:
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 marca 2018 r. w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów (Dz. U. poz. 680, z późn. zm.), istniejącym średnim źródłem spalania paliw jest źródło o nominalnej mocy cieplnej nie mniejszej niż 1 MW i mniejszej niż 50 MW oddane do użytkowania przed dniem 20 grudnia 2018 r., a w przypadku gdy pozwolenie na budowę źródła wydano przed dniem 19 grudnia 2017 r. – oddane do użytkowania nie później niż w dniu 20 grudnia 2018 r. Wyróżnikiem dla istniejących średnich źródeł spalania paliw jest w przywołanym przepisie data oddania takich źródeł do użytkowania (a w pewnym zakresie – także data wydania pozwolenia na budowę). Zarówno data wydania pozwolenia na budowę, jak i oddania źródła do użytkowania powinny być ustalone z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2017 r., z późn. zm.). W mojej opinii uprawniony jest pogląd, że jeżeli przebudowa lub modernizacja istniejącego źródła spalania paliw, prowadząca do trwałego obniżenia jego nominalnej mocy cieplnej, nie będzie wymagała wydania pozwolenia na budowę i formalnego przekazania źródła do użytkowania, to – co do zasady – w przypadku jej przeprowadzenia (sfinalizowania) także po dniu 18 grudnia 2018 r. nie będzie ona wpływać na przekwalifikowanie źródła do grupy źródeł nowych. Podkreślić przy tym należy, że ponieważ w przypadku przebudowy lub modernizacji źródła spalania paliw prowadzącej do zmniejszenia jego (całkowitej) nominalnej mocy cieplej, dla klasyfikacji źródła istotny może być zarówno zakres, sposób, jak i czas zmniejszenia mocy, odpowiednia analiza dotycząca kwalifikacji i wymagań dla konkretnego źródła powinna być przeprowadzona przez organ właściwy do wydania pozwolenia (a dla źródeł wymagających zgłoszenia - organ właściwy do przyjęcia zgłoszenia), przy uwzględnieniu uwarunkowań faktycznych i prawnych, po szczegółowym sprecyzowaniu zakresu realizacji planowanych działań techniczno-organizacyjnych.
Dla celów ustalenia daty oddania źródła do użytkowania można wykorzystać wszelkie dokumenty, w tym np.:
- protokół lub decyzję UDT,
- pozwolenie na użytkowanie,
- poświadczenie badania źródła,
- pozwolenie, o którym mowa w art. 181 ust. 1 pkt 1 i 2 lub zgłoszenie, o którym mowa
w art. 152 ust 1 ustawy Poś, jeżeli zawierają informacje pozwalające na bezsprzeczne ustalenie daty przekazania źródła do użytkowania.
Pytanie:
Czy zakład może skorzystać z art. 317 ustawy POŚ o odroczeniu i umorzeniu kar, jeżeli do zakończenia derogacji PPK źródło spalające węgiel nie dostosuje się do wymagań dyrektywy IED i konkluzji PPK, uzasadniając dalszą pracę instalacji z przekroczeniami emisji chęcią zaliczenia nałożonych kar na poczet planowanej inwestycji, w której ww. źródło węglowe zostanie zastąpione źródłem gazowym i to spowoduje likwidację źródła przekroczeń emisji? Zaznaczyć należy, że wyłączenie źródła zanieczyszczeń przez kilka lat nie będzie możliwe ze względu na brak rezerwy mocy i wyższą konieczność zapewnienia dostaw ciepła dla miasta.
Odpowiedź Eksperta:
Należy tu odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy Poś. Zgodnie z art. 317 tej ustawy termin płatności administracyjnej kary pieniężnej odracza się na wniosek podmiotu korzystającego ze środowiska, jeżeli realizuje on terminowo przedsięwzięcie, którego wykonanie zapewni usunięcie przyczyn ponoszenia kar w okresie nie dłuższym niż 5 lat od dnia złożenia wniosku.
Ponadto, termin płatności może być odroczony wyłącznie na okres niezbędny do zrealizowania danego przedsięwzięcia, a wniosek o odroczenie terminu płatności kary powinien zostać złożony do właściwego organu przed upływem terminu, w którym powinna być ona uiszczona.
Wniosek o odroczenie terminu płatności kary powinien zawierać m.in. opis realizowanego przedsięwzięcia oraz harmonogram realizacji przedsięwzięcia ze wskazaniem etapów nie dłuższych niż 6 miesięcy. Decyzja administracyjna wydawana przez organ w przedmiocie odroczenia kary określa m.in. przedsięwzięcie realizowane przez wnioskodawcę wraz
z harmonogramem realizacji oraz termin odroczenia kary.
Tyle przepisy.
W ich kontekście należy zauważyć, że celem dyspozycji art. 317 ustawy Poś jest motywowanie podmiotów, którym wymierzone zostały kary pieniężne z tytułu naruszenia warunków pozwolenia, do podejmowania działań eliminujących przyczyny powstawania tych kar. Powołany przepis stanowi rodzaj premii dla podmiotów, które nakładem własnych sił i środków osiągnęły ten rezultat. Zamierzeniem ustawodawcy jest odstąpienie od stosowania dolegliwych środków (kar) wobec tego podmiotu, który zrealizował inwestycję eliminującą zagrożenia dla środowiska. Dla ustawodawcy znaczenie ma to, czy w wyniku realizacji danego przedsięwzięcia doszło do usunięcia przyczyny ponoszenia kary, z punktu widzenia nadrzędnego celu, jakim jest niewątpliwie ochrona środowiska. Cytowane przepisy nie wprowadzają ograniczenia co do rodzaju przedsięwzięć, które uzasadniają zastosowanie instytucji odroczenia kary. Wydaje się zatem uzasadnionym pogląd, że przedsięwzięciem takim może być realizacja nowego źródła spalania paliw, które zastąpi źródło wyeksploatowane, niespełniające wymagań pozwolenia na emisję, którego eksploatacja jest powodem wymierzenia kary.
Jednakże, zważywszy na fakt, że odroczenie terminu płatności administracyjnej kary pieniężnej następuje w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez uprawniony organ, każda taka sprawa jest sprawą indywidualną. Z prośbą o analizę konkretnego przypadku podmiot może się zwrócić do właściwego wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska (ewentualnie do GIOŚ), przekazując szczegółowe informacje na temat stanu faktycznego danej sprawy. Organy inspekcji ochrony środowiska orzekające w tym zakresie posiadają obszerną wiedzę wynikającą zarówno z praktyki stosowania przedmiotowych przepisów, jak
i znajomości orzecznictwa i poglądów doktryny. Pamiętać także należy, że administracyjna kara pieniężna jest wymierzana za przekroczenie określonych w pozwoleniu ilości lub rodzajów substancji wprowadzanych do powietrza, dlatego też istotne znaczenie w każdej takiej sprawie mogą mieć nie tylko określone w nim wielkości dopuszczalnych emisji, ale także pozostała treść wydanego pozwolenia (terminy zaostrzenia wymagań, a także dodatkowe warunki eksploatacji instalacji).
Zwracam także uwagę, że co do zasady duże istniejące źródła spalania paliw powinny być dostosowane do połowy 2021 r. do wymagań wynikających z konkluzji BAT. Odstępstwa od granicznych wielkości emisyjnych wynikających z tych konkluzji są możliwe po spełnieniu warunków określonych w art. 204 ust. 2 i 3 ustawy Poś. Sprawy ewentualnych odstępstw są rozstrzygane przez organ ochrony środowiska w pozwoleniu na emisję. Z kolei niedotrzymanie wymagań wynikających z najlepszych dostępnych technik, a w szczególności przekraczanie granicznych wielkości emisyjnych jest przesłanką do odmowy udzielenia pozwolenia (art. 186 pkt 1 ustawy Poś). Poza tym, w ustawie Poś – obok administracyjnych kar pieniężnych ponoszonych z tytułu przekraczania dopuszczalnych wielkości emisji – przewidziane są także inne sankcje karne i sankcje administracyjne. Na przykład, organ właściwy do wydania pozwolenia może cofnąć pozwolenie bez odszkodowania (art. 195 ust. 1 pkt 1 ustawy Poś). W przypadku instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego, po skutecznym cofnięciu takiego pozwolenia wojewódzki inspektor ochrony środowiska wstrzymuje (obligatoryjnie),
w drodze decyzji, użytkowanie instalacji (art. 365 ust. 1 ustawy Poś). Wstrzymanie eksploatacji instalacji przez wioś może także nastąpić, jeżeli instalacja jest eksploatowana niezgodnie
z warunkami udzielonego pozwolenia (art. 367 ust. 1 pkt 1 ustawy Poś).
Obszar gospodarki odpadami w przedsiębiorstwie
Pytanie:
Zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 1592) posiadacz odpadów, który przed dniem wejścia
w życie niniejszej ustawy uzyskał zezwolenie na zbieranie odpadów, zezwolenie na przetwarzanie odpadów, zezwolenie na zbieranie i przetwarzanie odpadów albo pozwolenie na wytwarzanie odpadów uwzględniające zbieranie lub przetwarzanie odpadów, jest obowiązany w okresie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, złożyć wniosek o zmianę posiadanej decyzjiProszę o podanie artykułu i zacytowanie przepisu mówiącego, że wniosek ten powinien być kompletny, jak było wspomniane w trakcie wykładu. Czy wezwanie do uzupełnienia przez urząd po terminie 05.09.2019 r. będzie jednoznaczne z cofnięciem dotychczasowego pozwolenia?
Odpowiedź Eksperta:
Wymóg kompletności wniosku jest zapisany w art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r.
o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (ta treść nie wchodzi do tekstu ustawy), to tylko przepis przejściowy:
"Jeżeli posiadacz odpadów nie złoży wniosku spełniającego wymagania, o których mowa w ust. 1 i 2, w terminie, o którym mowa w ust. 1, zezwolenie na zbieranie odpadów, zezwolenie na przetwarzanie odpadów, zezwolenie na zbieranie i przetwarzanie odpadów albo pozwolenie na wytwarzanie odpadów, w zakresie określenia wymagań dotyczących zbierania lub przetwarzania odpadów, wygasa."
Pytanie:
Czy w ww. wniosku dla składowiska odpadów powinien być opisany system monitoringu wizyjnego pomimo braku rozporządzenia wykonawczego, a niezłożenie tej informacji będzie traktowane jako niekompletny wniosek?
Odpowiedź Eksperta:
Wg mnie opis systemu monitoringu musi odpowiadać rzeczywistości, a jedyny wymóg jest zawarty w ustawie. Dokąd nie ma rozporządzenia to tyle, aczkolwiek urząd może grymasić
i żądać uzupełnienia wniosku, kiedy rozporządzenie już będzie. Dokąd rozporządzenia nie ma, to nie jest "niekompletny" wniosek.
Pytanie:
Czy po uzyskaniu decyzji o zamknięciu składowiska na podstawie art. 146 lub art. 148 ustawy o odpadach wygasa pozwolenie zintegrowane, a jeżeli nie, to do kiedy takie pozwolenie zintegrowane powinno funkcjonować?
Odpowiedź Eksperta:
Decyzja o zamknięciu składowiska nie oznacza zakończenia jego eksploatacji, do zakończenia rekultywacji jest to faza eksploatacyjna (art. 123 ustawy). Tym samym pozwolenie zintegrowane nie wygasa i powinno wg mnie funkcjonować do końca fazy poeksploatacyjnej, czyli 30 lat od zakończenia rekultywacji (to nadal jest "prowadzenie składowiska odpadów").
